پروتئین چیست؟ تفریبا هر روز نام این ماده مغذی را می‌شنویم و هرکسی می‌داند که پروتئین یکی از مواد مغذی است که برای بدن بسیار مفید و ضروری است. همچنین می‌دانید که پروتئین را میتوان از مواد غذایی مانند گوشت و مرغ دریافت کرد. در این مقاله ضمن بررسی مفهوم آن، شما را با انواع پروتئین نیز آشنا می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.
یکی از مواد غذایی سراشار از پروتئین گوشت و مرغ است که باید در برنامه غذایی شما جای مخصوصی داشته باشد. شما برای خرید این محصولات با بالاترین کیفیت می‌توانید با مزرعه موجان تماس بگیرید تا سالم‌ترین و تازه‌ترین محصولات را در سریع‌ترین زمان دریافت کنید.
پروتئین چیست؟
پروتئین‌ها مولکول‌های کوچک و پیچیده‌ای هستند که نقش‌های بسیار حیاتی در بدن دارند؛ به طوریکه بدون آن‌ها، انسان عملا قادر به حیات نیست. این مولکول‌ها که عمده فعالیت‌شان در سلول‌ها شکل می‌گیرد از صدها یا هزاران واحد کوچک‌تر به نام آمینواسید تشکیل شده‌اند.
آمینواسیدها در زنجیره‌های طولانی به یکدگیر متصل شده و با فشرده شدن این زنجیره طی ۴ مرحله، پروتئین‌ها ایجاد می‌شوند. ساختار سه بعدی فشردگی آمینواسیدها، عملکرد هر پروتئین را مشخص می‌کند. این مواد مغذی وظایف بسیار زیادی در بدن داشته و بسیاری از مکانیزم‌های بدن توسط آن‌ها انجام می‌شود.
انواع پروتئین
به طور کلی پروتئین‌ها را با توجه به نوع عملکردشان به ۷ نوع تقسیم بندی می‌کنند که عبارتند از:
- آنتی بادی‌ها: آنتی بادی‌هایی در بدن در برابر میکروارگانیسم‌های خارجی تولید می‌شود.
- آنزیم‌ها: تمامی آنزیم‌های بدن از پروتئین تشکیل شده‌اند.
- پروتئین‌های انقباضی: پروتئین‌هایی که در انقباض و حرکت عضلات نقش دارند.
- پروتئین‌های هورمونی: مانند هورمون انسولین
- پروتئین‌های ساختاری: پروتئین‌هایی که در ساختار سلول‌ها و اندام‌های بدن نقش دارند.
- پروتئین‌های ذخیره سازی: مانند واکوئل‌ها
- پروتئین‌های حمل‌ونقل: مانند پیام‌های عصبی
پیشنهاد مطالعه: یکی از غذاهایی که به می‌تواند به جذب پروتئین در بدن شما کمک کند، ته چین مرغ است. اگر قصد تهیه این غذا را دارید حتما از محتوای لینک مقابل استفاده کنید: ته چین مرغ .
1. آنتی بادی‌ها
این نوع از پروتئین‌ها، مسئولیت دفاع بدن در برابر آنتی ژن‌ها و هر ماده خارجی که به بدن می‌شود را برعهده دارد. این پروتئین‌های تخصصی یا ایمونوگلوبولین‌ها، با کمک گلبول‌های سفید، آنتی ژن‌ها را بی حرکت کرده و از بین می‌برند.
زمانی که آنتی بادی‌ها با جریان خون به حرکت درمی‌آیند، سیستم ایمنی بدن با شناسایی آن ها به مقابله با انواع باکتری و ویروس می‌پردازد.
2. آنزیم‌ها
تمام واکنش‌های متابولیکی بدن به واسطه آنزیم‌ها انجام می‌شود؛ لخته شدن خون و تبدیل گلیکوژن به گلوکز یکی از انواع واکنش‌های متابولیکی است. از دیگر واکنش‌های متابولیکی، تجزیه غذاست که برای راحتی بدن در جذب صورت می‌گیرد.
همچنین آن‌ها انواع پروتئین، اسید نوکلئیک، کربوهیدرات و لیپید را می‌سازند. ضمن اینکه قابلیت تبدیل و تجزیه آن‌ها به مواد شیمیایی را نیز دارند.
«لازم به ذکر است که زندگی بدون آنزیم ممکن نیست و تمام آنزیم‌هایی که تاکنون شناسایی شده‌اند، پروتئین هستند.»
3. پروتئین‌های انقباضی
منظور از انقباضی در انواع پروتئین چیست؟ پروتئین‌های انقباضی یا حرکتی، مسئول انقباض و به حرکت درآوردن عضلات هستند. اکتین و میوزین از معروف‌ترین آن‌ها هستند که در صورت انقباضات شدید، می‌توانند باعث مشکلات قلبی شوند.
پیشنهاد مطالعه: از دیگر مواد مغذی که باید به تامین آن برای بدن‌تان دقت داشته باشید، ویتامین است. اگر می‌خواهید بدانید علائم کمبود ویتامین d چه چیزایی هستند، حتما به وبلاگ مزرعه موجان مراجعه کنید.
4. پروتئین‌های هورمونی
پروتئین‌های هورمونی یا پیام رسان، مسئول هماهنگی برخی از عملکردهای بدن مانند انتقال سیگنال به سلول‌ها هستند. این گروه از هورمون‌ها، مواد شیمیایی مبتنی بر پروتئین هستند که توسط غدد دورن ریز ترشح و همراه خون در بدن منتقل می‌شوند.
در نهایت پس از اتصال بر روی سلول‌های خاص به عنوان گیرنده سلول هدف، تاثیر می‌گذارند. از انواع این پروتئین میتوان به انسولین، اکسی توسین و سوماتوتروپین اشاره کرد.
لازم به ذکر است که هریک از این موکلول‌ها عملکرد متفاوتی در بدن دارند؛ به طور مثال هورمون رشد سوماتوتروپین با تحریک سلول‌های عضلانی، پروتئین تولید می‌کنند.
5. پروتئین‌های ساختاری
یکی از رایج‌ترین انواع پروتئین‌های ساختاری یا فیبری، کلاژن است که در استخوان، سلول و پوست یافت می‌شود. این پروتئین‌ها در ایجاد ساختار سلولی و حرکت آن تقش موثری دارند.
از آنجاییکه شکل ظاهری آن‌ها فیبری و رشته‌ای است، برای کراتین، کلاژن و الاستین بسیار ایده‌آل هستند. لازم به ذکر است که کلاژن و الاستین از بافت‌های ارتباطی مانند تاندون‌ها و رباط‌ها محافظت می‌کنند.
«کراتین در تقویت پوشش‌های دارای محافظ مانند پوست و مو نقش دارد.»
6. پروتئین‌های ذخیره سازی
وظیفه این پروتئین چیست ؟ پروتئین‌های ذخیره‌ای به طور ویژه وظیفه ذخیره یون‌های معدنی مانند پتاسیم در بدن را بر عهده دارند. آن‌ها اسیدهای آمینه را ذخیره کرده و تا زمان استفاده در بدن نگه می‌دارند.
به طور مثال آهن یکی از انواع یون‌های معدنی است که در تشکیل هموگلوبین و گلبول قرمز مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمونه دیگری از این پروتئین‌ها اووالبومین است که در سفیده تخم‌مرغ یافت می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: تا به حال رژیمی تحت عنوان رژیم میوه به گوش‌تان خورده است؟ این رژیم تاثیر زیادی برای کاهش وزن دارد. پس اگر به دنبال کاهش وزن در سریع‌ترین زمان هستید، حتما از محتوای لینک مقابل استفاده کنید: رژیم میوه خواری .
7. پروتئین‌های حمل و نقل
این انواع پروتئین در غشای بیرونی سلول‌ها قرار داشته و می‌تواند موادی مانند آب و مواد مغذی که وارد سلول‌ها می‌شوند را کنترل کند. برخی از گیرنده‌ها آنزیم‌ها را فعال کرده و برخی دیگر با تحریک غدد درون ریز باعث ترشح این نوع از پروتئين می‌شوند.
علائم کمبود پروتئین چیست؟
پروتئین به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد مورد نیاز بدن همیشه مورد توجه بوده است؛ لذا عدم دریافت و کمبود پروتئین، می‌تواند شما را با خطرات جدی مواجه کند.
به خاطر داشته باشید که کمبود پروتئین نیز همانند سایر مواد مغذی، با یک طیف (از خفیف تا شدید) همراه است. برخی از علائم آن شامل ضعف، خستگی و عفونت‌‌های مکرر به دنبال کاهش سیستم ایمنی بدن است.
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای بررسی مقدار پروتئین موجود، سنجش میزان آلبومین و گلوبولین است. اینکه هرکس به چه مقدار پروتئین نیاز دارد با توجه به جنسیت، سن، سابقه بیماری و میزان فعالیت فرد مشخص می‌شود. اما به صورت میانگین مصرف روزانه توصیه شده برای افراد بالغ، 0.8 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن افراد مشخص می‌شود.
«البته لازم به ذکر است که این مقدار برای افرادی که به صورت مداوم ورزش می‌کنند، بیشتر است. به همین دلیل به منظور دریافت اطلاعات دقیق‌تر از میزان پروتئین مورد نیاز بدن حتما با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.»
عوارض کمبود پروتئین
گاهی بدن در جبران کمبود پروتئین، بافت‌های ماهیچه‌ای را تجزیه می‌کند که نتیجه آن ضعف، سستی و تحلیل انرژی بدن است. این روند در سنین بالاتر بسیار شایع است. یکی دیگر از نشانه‌های کمبود پروتئین، عدم بهبود سریع زخم و ترمیم بافت‌های سلولی است.
همچنین شکستگی راحت استخوان نیز می‌تواند در نتیجه کمبود پروتئین رخ دهد؛ زیرا در ساختار تمامی سلول‌ها به عنوان ماده اصلی عمل می‌کند. یک نشانه جدی دیگر تورم یا edema است که در نتیجه کمبود پروتئین آلبومین، اندام‌های بدن مانند دست و پا با تجمع آب روبه‌رو می‌شوند.
برای جلوگیری از بروز بیماری‌هایی که به واسطه کمبود پروتئین ایجاد می‌شود، توصیه می‌کنیم حتما چند منبع تامین پروتئین (تمام 9 اسیدآمینه ضروری) را با هم در برنامه غذایی خود داشته باشید. به طور مثال انواع آجیل‌ها به عنوان یکی از منابع غنی پروتئین محسوب می‌شوند که مصرف آن‌ها به تنهایی و یا همراه غذا و سالادها شدیدا توصیه می‌شود.
«به طور میانگین در یک فنجان آجیل، علاوه بر 20 گرم پروتئین، چربیهای سالم، فیبر و کلسیم نیز وجود دارد.»
یکی دیگر از منابع تامین پروتئین، انواع گوشت قرمز (گوسفند و گوساله) و سفید (مرغ) است. به طور مثال گوشت قرمز از ویتامین B، فسفر، روی و پتاسیم برخوردار است. البته هنگام استفاده توجه کنید که از برش‌های فاقد چربی استفاده کنید؛ سینه بدون پوست مرغ نیز انواع ویتامین‌های گروه B، فسفر و سلنیوم را داراست.
انواع پروتئین بدنسازی
مصرف پروتئین به صورت روزانه برای تمامی گروه‌های سنی ضروری است. اسید آمینه، اصلی‌ترین بخش ساختمانی عضلات، استخوان، پوست، بافت و اندام‌های بدن هستند. همچنین بدن ما بعد از مصرف پروتئین، در طول پروسه هضم، آن را به اسید آمینه‌های جداگانه تجزیه کرده و برای ساخت پروتئین‌های جدید استفاده می‌کند.
لوسین، آمینواسیدی است که در فرآیند عضله سازی (آنابولیک) نقش پر رنگی دارد. اگر مقدار کافی از لوسین در بدن موجود باشد، به سنتز پروتئین ماهیچه منجر می‌شود.
از آنجایی که بافت‌های ماهیچه‌ای بدن هر فرد از پروتئین و آمینواسید تشکیل شده، میتوان پروتئین را با توده‌های عضلانی در ارتباط مستقیم دانست. اگر عضلات بدن را به خانه تشبیه کنیم، بافت های پروتئینی آجرهای این خانه هستند.
برای داشتن بدن سالم باید هر روز مقدار مناسبی پروتئین دریافت کنید؛ زیرا پروتئین به عنوان ماده ای برای تمام عملکردهای فیزیولوژیکی بدن، رشد عضلانی، تراکم استخوان و توده عضلانی لازم است. ورزشکاران در تمامی رشته های ورزشی مانند شنا، دوی سرعت، وزنه برداری و… انرژی بیشتری نسبت به سایر افراد مصرف می‌کنند.
در نتیجه آن‌ها باید بعد از هر وعده تمرینی، به سه مورد آبرسانی مجدد، پر کردن گلیکوژن ماهیچه‌ها و ترمیم پروتئین‌های آسیب دیده، توجه ویژه‌ای داشته باشند.
به طور خلاصه اما انواع پروتئین ها برای بدنسازی از راه‌های مختلفی بدست می‌آیند. پروتئین وی (Whey) که در واقع از لبنیات و آب پنیر تشکیل شده است یک نمونه از انواع پروتئین بدنسازی است. دیگر پروتئین‌ها را نیز میتوان از منابع زیر دریافت کرد:
- پروتئین کازئین (شیر)
- پروتئین تخم مرغ
- پروتئین برنج قهوه‌ای
- پروتئین ماهی سرخو
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم تا توضیح دهیم که پروتئین چیست، چه انواعی دارد و انواع پروتئین های بدنسازی کدامند. امیدواریم که مطالب گفته شده برای ما مفید بوده و به کسب سلامتی شما کمک کند. چنانچه در مورد هر یک از مطالب گفته شده با سوالی مواجه شدید و یا موضوعی وجود داشت که تمایل داشتید در مورد آن‌ها بیشتر بدانید، با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشیم.
