دیابت چیست و انواع آن کدامند؟ نشانه های دیابت چیستند؟ آیا دیابت درمان دارد؟ دیابتی ها چه غذاهایی بخورند؟ تشخیص دیابت بدون آزمایش امکان دارد؟
این سوالات از پرتکرارترین سوالاتی است که وقتی اولین نشانه‌های دیابت را می‌بینیم با آنها مواجه می‌شویم تا شاید بتوانیم این بیماری آزاردهنده را کنترل کرده و یا از آن پیشگیری کنیم.
دیابت یکی از انواع بیماری‌های مزمنی است و اگر لوزالمعده نتواند انسولین بسازد یا به‌خوبی از آن استفاده کند، به‌وجود می‌آید. طی این بیماری، بدن توانایی ساخت گلوکز و ذخیره آن را از دست می‌دهد و با مشکلات مختلفی رو‌به‌رو می‌شود. اگر گلوکز خون بالا برود، به بدن، اندام‌ها و بافت‌های مختلف آن آسیب جدی می‌رسد. بنابراین اگر دیابت دارید یا مشکوک به ابتلا هستید، باید حتما زیر نظر پزشک باشید و با این بیماری بیشتر آشنا شوید.
تغذیه مناسب از جمله فعالیت‌هایی است که می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را به شکل تاثیرگذاری کاهش دهد. پس باید با دقت بیشتری موارد غذایی مصرفی خود را انتخاب کنید. مزرعه موجان یکی از عرضه‌کنندگان معتبر در سطح کشور است که محصولات پروتئینی درخواستی شما را با بالاترین کیفیت و در سریع‌ترین زمان ممکن در اختیار شما می‌گذارد. برای ثبت سفارش می‌توانید وارد سایت ما شده و یا با شماره 79638-021 تماس بگیرید.
بیماری دیابت چیست؟
انسولینی که در بدن تولید می‌شود، انتقال‌دهنده گلوکز از جریان خون به سلول‌های بدن است. اگر انسولین در بدن تولید نشود، گلوکز خون بالا رفته و در نهایت بیماری دیابت به‌وجود می‌آید. در واقع اگر بدن برای تامین انرژی، نتواند گلوکز را به سلول‌ها برساند، به این بیماری مبتلا می‌شوید.
برنامه غذایی ایرانیان عموما بسیار ناسالم است؛ زیرا اغلب غذاهایی که مصرف می‌کنیم حاوی کربوهیدرات هستند که از پر استفاده‌ترین آنها می‌توان به ماکارونی، برنج یا نان اشاره کرد.
وقتی که این غذاها را می‌خوریم، بدن آنها را تبدیل به گلوکز و سپس وارد جریان خون می‌کند. اینجاست که نقش انسولین مشخص می‌شود؛ گلوکز را به سلول‌ها می‌رساند. تصور کنید که در این راه، انسولین کار خودش را به‌درستی انجام ندهد، چه اتفاقی می‌افتد؟ گلوکز خون بیشتر و در جریان خون، قند اضافی ایجاد می‌شود؛ این برای بدن انسان بسیار خطرناک است.
بدن افرادی که به دیابت مبتلا می‌شوند، 2 حالت را تجربه می‌کند:
- لوزالمعده انسولین تولید نمی‌کند یا مقدار انسولین تولید شده در بدن بسیار اندک است.
- لوزالمعده عملکرد درستی دارد و انسولین تولید می‌کند، اما سلول‌های بدن انسولین را پس می‌زنند و گلوکز به سلول‌ها نمی‌رسد.
انواع دیابت
چند نوع دیابت داریم؟ در باور عموم، تنها دو نوع دیابت وجود دارد. اما باید بدانید که در واقع این بیماری، 4 نوع مختلف دارد که در ادامه درباره هر کدام از آنها توضیح می‌دهیم:
1. دیابت نوع 1
در دیابت نوع 1، بدن به خود حمله می‌کند؛ در واقع می‌توان این بیماری را جزو بیماری‌های خود ایمنی دانست. دیابت نوع 1 معمولا در تمام سنین اتفاق می‌افتد، اما بیشتر دامن‌گیر کودکان و جوانان است. در این بیماری، سلول‌هایی که در پانکراس یا لوزالمعده وظیفه تولید انسولین را دارند، از کار افتاده و نابود می‌شوند.
شاید جالب باشد که بدانید تنها 10٪ از مردم به بیماری دیابت نوع 1 مبتلا می‌شوند. اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید، باید به‌طور مداوم و روزانه انسولین مصرف کنید. همچنین به دلیل نیاز مداوم بیماران دیابت نوع 1 به انسولین، به این بیماری دیابت وابسته به انسولین هم می‌گویند.
2. دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 دامن‌گیر افراد میان‌سال یا مسن می‌شود و طی آن لوزالمعده به‌خوبی توان تولید انسولین را ندارد یا سلول‌ها انسلوین‌ها را پس می‌زنند. به دیابت نوع 2 دیابت مقاوم به انسولین یا دیابت بزرگسالان هم می‌گویند.
دیابت نوع 2 شایع‌ترین نوع دیابت است و بیشتر از 90٪ بیماران به آن گرفتار می‌شوند.
3. پیش دیابت
زمانی که پزشک تشخیص می‌دهد گلوکز خون شما از حد طبیعی بیشتر است، اما در اندازه‌ای هم نیست که جزو بیماران دیابتی نوع 2 قرار بگیرید، یعنی پیش دیابت دارید.
4. دیابت بارداری
یکی دیگر از انواع دیابت، دیابت بارداری است که فقط مخصوص خانم‌هاست و معمولا بعد از بارداری از بین می‌رود. اگر در دوران بارداری به دیابت مبتلا شده‌اید، آن را جدی بگیرید؛ زیرا زمینه بروز نوع 2 آن در بدن‌تان به‌وجود می‌آید.
دیابت نوع یک خطرناک است یا نوع دو ؟
در دیابت نوع 1 بدن تولید انسولین را متوقف می‌کند، اما در دیابت نوع 2 هر چند انسولین توسط لوزالمعده تولید می‌شود، اما بدن به آن پاسخی نمی‌دهد. هر کدام از آنها برای بدن مضر هستند و می‌توانند به شما آسیب بزنند. در نتیجه اگر به‌خوبی و در زمان مناسبی کنترل نشوند، تبعات جدی برایتان به بار می‌آورند. در واقع با عدم کنترل دیابت نوع 1 یا 2، آسیب جدی به چشم، کلیه و تقریبا تمام سیستم بدن وارد می شود.
«در نتیجه اگر به این بیماری مبتلا هستید و یا علائم آن را (در ادامه با آنها آشنا می‌شویم) در بدن‌تان مشاهده می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کرده و زیر نظر باشید تا بتوانید قند خون بدن‌تان را متعادل نگه دارید.»
علائم دیابت چیست؟
اما علائم diabetes چیست و نشانه های قطعی دیابت و زنگ خطر این بیماری با چه نشانه‌هایی در بدن به صدا در می‌آید؟ در ادامه لیستی از شایع‌ترین علائم این بیماری مزمن و خطرناک را لیست می‌کنیم:
- تاری دید
- مشکلات نعوظ در آقایان
- خشکی بیش از اندازه دهان
- کاهش میل جنسی در آقایان
- خشک‌شدن پوست در خانم ها
- احساس تشنگی مداوم و عطش
- بی‌حسی در اندام مثل دست یا پا
- ضعف و سستی عضلانی در آقایان
- ایجاد عفونت‌های قارچی مداوم در خانم‌ها
- ایجاد عفونت در قسمت مجاری اداراری خانم‌ها
- احساس ضعف و خستگی بیش از اندازه در بدن
- عفونت‌های مداوم در بدن که دلیل خاصی هم ندارند
از کجا بفهمم دیابت دارم؟
- از نشانه‌های دیابت نوع 1، می‌توان به استفراغ، حالت تهوع یا عفونت در دستگاه‌های ادرار اشاره کرد.
- دیابت نوع 2 سرعت خیلی کمی دارد و شاید سال‌ها متوجه وجود آن در بدن‌تان نشوید. این بیماری بیشتر در بزرگسالی رخ می‌دهد و برای تشخیص آن باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک با آزمایش قند خون متوجه می‌شود که گلوکز خون شما چقدر است.
- دیابت بارداری در خانم‌های باردار نیز مشخص نیست، برای همین طی بارداری باید حتما زیر نظر پزشک متخصص باشید. پزشک در هفته‌های 24 تا 28 بارداری بیماری دیابت را در بدن تشخیص می‌دهد.
روش تشخیص خانگی دیابت چیست؟
اگر نشانه‌های دیابت را در بدن‌تان دیدید، می‌توانید با دستگاه قند خون که به آن گلوکومتر هم می‌گویند، در خانه و بدون نیاز به پزشک بیماری دیابت را تشخیص دهید. این دستگاه در سریع‌ترین زمان و طی 10 تا 20 ثانیه میزان قند خون‌تان را مشخص می‌کند.
چه کسانی بیشتر در معرض بیماری دیابت هستند؟
هرکسی که تغذیه نامناسبی و روش زندگی غیر استانداری داشته باشد، باید منتظر حضور دیابت در زندگی خود باشد. با این حال اگر شرایط زیر را دارید، احتمال بیشتری برای ابتلا برای شما وجود دارد.
دیابت نوع 1:
- کسانی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
- کسانی که با بیماری‌های مختلف لوزالمعده دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.
دیابت نوع 2:
- افراد بالای 45 سال
- افرادی که فشار خون‌شان بالاست.
- کسانی که سابقه دیابت بارداری داشته‌اند.
- کسانی که ورزش نمی‌کنند و سطح کلسترول خون‌شان بالاست.
- کسانی که سابقه خانوادگی در بیماری دیابت نوع 2 دارند و BMI آنها برابر یا بیشتر از 23 است.
دیابت بارداری:
- افرادی که اضافه وزن دارند.
- کسانی که سابقه بیماری ارثی دیابت دارند.
- افرادی که قبلا دیابت بارداری را تجربه کرده‌اند.
- کسانی که قبلا نوزادی به دنیا آورده‌اند که وزنی بیشتر از 4 کیلوگرم داشته است.
خطرات ابتلا
خطرات ابتلا به دیابت چیست؟ اگر نتوانید دیابت را در بدن‌تان کنترل کنید، خطرات و عوارض جدی دامن‌گیرتان می‌شوند. آیا این مشکلات را می‌شناسید؟
1. بیماری‌های چشمی
با دیابت به عروق خونی چشم آسیب وارد شده و در نتیجه سطح مایعات چشم تغییر می‌کند.
2. مشکلات پا
در نتیجه این بیماری، جریان خون در پاها کم شده و به اعصاب پا آسیب می‌رسد.
3. مشکلات عصبی
با شیوع دیابت در بدن، رگ‌های کوچکی که وظیفه تغذیه اعصاب با اکسیژن و مواد مغذی را دارند، آسیب می‌بینند.
4. مشکلات پوستی
کسانی که دچار این بیماری سهمگین می‌شوند، باید با عفونت‌های پوستی هم دست‌و‌پنجه نرم كنند. این مشکل معمولا به‌دلیل کاهش میزان گردش خون در پوست رخ می‌دهد.
5. مشکلات کلیوی
با ابتلا به diabetes، به رگ‌های خونی که در کلیه هستند نیز آسیب می‌رسد. در واقع فشار خون، یکی از مشکلاتی است که بیماران دیابتی مجبور به تحمل آن هستند، با این عارضه رگ‌های خونی کلیه در معرض خطر هستند.
6. بیماری های دهان و دندان
با ابتلا به diabetes باکتری‌های مضری که در دهان و دندان هستند، رشد کرده و با ترکیب‌شدن با غذاها، لایه‌ای به نام پلاک را به‌وجود می‌آورند. پلاک‌ها پوسیدگی دندان و آسیب‌های مختلف در لثه را به‌همراه دارند و می‌توانند موجب بوی بد دهان نیز شوند.
7. مشکلات جنسی و مثانه ای
زمانی که دیابت می‌گیرید، گردش خون در اندام تناسلی به حداقل می‌رسد و مشکلات مختلف جنسی و مثانه‌ای را تجربه می‌کنید.
راه‌های پیشگیری از دیابت چیست؟
اگر به این بیماری مبتلا نیستید و تنها می‌خواهید مانع از ابتلا به آن شوید، پس باید به داشتن یک سبک زندگی سالم عادت کنید. شما باید چربی LDL و تری‌گلیسریدها را در بدن‌تان کنترل کرده و در صورت داشتن سابقه خانوادگی در بیماری دیابت، حتما از سطح قند خون‌تان مطلع باشید.
توصیه می‌کنیم برای پیشگیری از دیابت، مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی را که قند زیادی دارند، به حداقل رسانده و غذاهای سالم مانند سبزیجات غیر‌نشاسته‌ای، گوجه‌فرنگی، نان سبوس‌دار، انواع حبوبات مثل نخود، لوبیا و عدس را جایگزین کنید.
همچنین عدم مصرف خوراکی‌هایی که چربی اشباع دارند و استفاده از مواد غذایی با چربی سالم مانند روغن زیتون، کانولا، ماهی‌های چرب، تخم کدو، بذر کتان و… نیز می‌تواند موجب پیشگیری از این بیماری شود.
همچنین برای پیشگیری از دیابت ارثی، کافیست دخانیات را ترک کرده و مصرف کربوهیدرات را به حداقل برسانید. همچنین باید به اندازه کافی در روز آب بنوشید و فعالیت بدنی هم داشته باشید. کنترل سطح ویتامین D، کاهش وزن، کاهش میزان غذا، کاهش مصرف نوشیدنی‌های شیرینی و غذاهای فرآوری‌شده هم جزو بهترین راهکارهاست.
روش‌های درمان دیابت
روند بهبودی در انواع دیابت متفاوت است و شما باید بر اساس نوع بیماری، شیوه بهبودی‌تان را متوجه شوید. در ادامه روش درمان را معرفی می‌کنیم:
- دیابت نوع 1: همانطور که گفتیم در این نوع، لوزالمعده قادر به تولید انسولین نیست، بنابراین برای بهبودی باید به‌طور روزانه انسولین مصرف کنید.
- دیابت نوع 2: در این نوع، باید در سبک زندگی خود تغییراتی به‌وجود آورید؛ مثلا ورزش کنید یا غذای مناسب بخورید. همچنین راهکارهایی مانند خوردن دارو یا تزریق انسولین موثر هستند.
- پیش دیابت: در این نوع، شما باید کاری کنید که به دیابت نوع 2 مبتلا نشوید. راهکارهایی مانند حداقل 5 روز در هفته ورزش‌کردن، رژیم غذایی مناسب یا کاهش وزن می‌توانند از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنند.
- دیابت بارداری: معمولا در دیابت بارداری می‌توانید با اصلاح رژیم غذایی یا ورزش کردن، سلامتی را به بدن‌تان برگردانید. در صورتی که سطح گلوکز خون‌تان تا حد زیادی بالا باشد، راهکارهایی مانند تزریق انسولین یا خوردن دارو موثر هستند.
شاید سوال شما هم این باشد که “راه درمان دیابت چیه؟” متاسفانه تا به الان راهکاری قطعی برای درمان این بیماری کشف نشده است. ولی شما می‌توانید با انجام بعضی کارها، دیابت را در بدن‌تان کنترل کنید. با کنترل دیابت، هر چند این بیماری از نظر پزشکی در بدن‌تان وجود دارد، اما نشانه‌های آن بسیار کم‌رنگ می‌شوند.
«این نکته را به حاطر داشته باشید که باید حتما زیر نظر دکتر باشید تا بتوانید از بروز عوارض سنگین این بیماری جلوگیری کنید. در نتیجه خوددرمانی را فراموش کنید؛ خصوصا در مورد این بیماری!»
با توجه یه توضیحاتی که دادیم، 3 راه بهبودی برای افراد دیابتی وجود دارد که عبارتند از:
- بهبودی نسبی: اگر بتوانید بدون استفاده از داروهای دیابتی، میزان گلوکز خون‌تان را نسبت به بدن یک بیمار دیابتی کمتر نگه دارید، بهبودی نسبی پیدا می‌کنید.
- بهبودی کامل: اگر گلوکز خون شما حداقل ظرف مدت یک سال و بدون مصرف هیچ دارویی در حد طبیعی باشد، یعنی شما بهبود کامل پیدا کرده‌اید.
- بهبود طولانی‌مدت: اگر بهبودی کامل داشتید و گلوکز خون‌تان تا 5 سال در حد طبیعی باقی ماند، یعنی بهبودی طولانی‌مدت پیدا کرده‌اید.
راه‌های کنترل دیابت چیست؟
روش‌های کنترل دیابت چیست؟ هر چند نمی‌توانید جلوی دیابت نوع 1 را بگیرید، اما با انجام چند کار ساده، امکان جلوگیری از دیابت نوع 2 وجود دارد. حالا راهکارهایی مفید و کاربردی را به شما می‌گوییم که بتوانید به راحتی دیابت‌تان را کنترل کنید:
کنترل وزن
اگر علائم و نشانه‌های دیابت را در بدن‌تان دیدید، می‌توانید با کاهش وزن 5 الی 10 کیلو از وزن فعلی‌تان، از شیوع این بیماری در بدن جلوگیری کنید. با کم‌شدن وزن نباید دوباره افزایش وزن داشته باشید.
رژیم غذایی مناسب برای دیابت
در برنامه غذایی‌تان خوراکی‌ها و مواد غذایی کم کالری را قرار دهید تا وزن‌تان به مرور زمان کمتر شود. همچنین باید چربی و شکر را به حداقل برسانید و با کوچکتر کردن وعده‌های غذایی، دیابت را در بدن‌تان کنترل کنید.
- شما باید از انواع مواد غذایی نیز مصرف کنید که شامل غلات، میوه‌ها و انواع سبزیجات می شوند.
- بیش از اندازه گوشت قرمز نیز توصیه نمی‌شود؛ همچنین نباید از گوشت‌های فرآوری‌شده استفاده کنید.
وزرش کردن
با ورزش کردن، قند خون و وزن‌تان کمتر می‌شود؛ بنابراین ورزش را در برنامه زندگی‌تان قرار دهید. حداقل 5 روز در هفته و هر بار به مدت 30 دقیقه، ورزش کنید و فعالیت بدنی داشته باشید. اینکه کدام نوع ورزش برای شما مناسب‌تر است، به تشخیص پزشک بستگی دارد.
داشتن خواب کافی
نداشتن خواب کافی نه تنها فرآیند کاهش وزن را سخت‌تر می‌کند، بلکه باعث مقاومت بدن در برابر انسولین هم می‌شود. بنابراین خواب کافی داشته باشید و بیش از حد بیدار نمایند.
سیگار نکشیدن
سیگار یکی از عوامل افزایش مقاومت بدن در برابر انسولین است. اگر نمی‌خواهید به دیابت نوع 2 گرفتار شوید، پس سیگار‌کشیدن را کنار بگذارید.
دیابت، قندی تلخ که مضر است!
در این مطلب به‌طور کامل درباره اینکه دیابت چیست، چه تاثیری روی بدن دارد و چطور می‌توان جلوی آن را گرفت، صحبت کردیم. اگر این بیماری خانمان‌سوز کنترل نشود، لذت داشتن یک زندگی شاد و سالم را از بیمار می‌گیرد. بنابراین حتما به فکر کنترل این بیماری باشید و به‌طور مداوم به پزشک مراجعه کنید تا مانع ریشه‌ای‌تر‌شدن آن شوید.
در این مقاله تلاش کردیم تا به تمامی سوالاتی که ممکن است در مورد این بیماری داشته باشید، پاسخ دهیم. امیدواریم که مطالب گفته شده برای شما مفید بوده باشد. چنانچه در مورد هر یک از مطالب گفته شده با سوالی مواجه شدید و یا موضوعی وجود داشت که تمایل داشتید در مورد آنها بیشتر بدانید، با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشیم.
